Kungälv – twierdza Bohus.

Kungälv to niewielka miejscowość (23’000 mieszkańców) w południowo-zachodniej Szwecji. Położona nad rzeką Göta älv, przy drodze E6, około 20 km w kierunku północnym od Göteborga. To bardzo stara miejscowość. W 1676 r. Szwedzi zniszczyli ją, kiedy uciekali przed nacierającymi Duńczykami podczas jednej z niezliczonych wojen. Szybko odbudowana, dziś zachwyca wybrukowanymi kocimi łbami uliczkami i drewnianymi, chylącymi się ku ziemi domkami. Mówimy oczywiście o starówce. Miasteczko samo w sobie jest ciekawe, ale najważniejszą atrakcją są tu usytuowane na niewielkiej wyspie, w rozwidleniu rzeki, majestatyczne ruiny twierdzy Bohus (Bohus fästning).

Forteca ta wzniesiona została w 1308 r. na polecenie ówczesnego króla Norwegii – Haakona V Magnussona (1299-1319). Początkowo była to drewniana warownia szybko jednak przekształcona na kamienną. W tym okresie była to najpotężniejsza norweska twierdza. Jej usytuowanie, potężne mury, oraz zwarta i niezbyt duża bryła (około 250 na 150 metrów), pozwalały obsadzić ją i utrzymać za pomocą nawet niewielkiej załogi. Przez lata twierdza stanowiła jeden z ważniejszych norweskich punktów obronnych strzegących ówczesnej szwedzko-norweskiej granicy. Mimo, że była oblegana wiele razy przez oddziały szwedzkie, nigdy nie została zdobyta. Na przestrzeni wieków forteca była też kilkukrotnie przebudowywana i powiększana.

W 1658 roku na mocy traktatu zawartego w Roskilde prowincja Bohuslän wraz z twierdzą znalazły się w granicach Szwecji. Teraz próbowali ja odbić Duńczycy i Norwegowie (około 14 razy), ale nigdy się nie poddała. Jak podają kroniki najgorsze było oblężenie z 1678 r., kiedy 15’000 armia duńsko-norweska przez dwa miesiące bombardowała twierdze. Wystrzelili aż 30 tysięcy kul armatnich, ale mury i załoga wytrzymały i tą nawałę. W XVIII wieku twierdza po utraceniu swojego strategicznego i militarnego znaczenia przekształcona została w miejscowe więzienie. Jednym z najbardziej znanych więźniów był tu przetrzymywany przez 32 lata znany szwedzki teolog i jeden z głównych reprezentantów Pietyzmu (nurt religijny w luteranizmie panujący w XVII i XVIII wieku) – Thomas Leopold (1693-1771). Pod koniec XVIII w. zdecydowano o rozebraniu twierdzy. Po około dwóch miesiącach zabrakło jednak pieniędzy i prace rozbiórkowe porzucono. Mieszkańcy pobliskiego Kungälv wykorzystywali jednak dalej ociosane kamienie z murów do budowy własnych domów. Pomimo tego znaczna cześć twierdzy zachowała się w nienaruszonym stanie – w tym wieża północna zwana Fars hatt (Kapelusz ojca).

Od 2015 r. częściowo odrestaurowane i zabezpieczone ruiny udostępnione są dla zwiedzających. Wejście na teren twierdzy możliwe jest od około połowy maja do połowy września we wszystkie dni. Od polowy marca do połowy maja, oraz od połowy września do końca października tylko w weekendy. W sezonie letnim bardzo często organizowane są tu różnego rodzaju imprezy oraz wydarzenia kulturalne.